Tahrik aksının yapısı
Tahrik aksı, nihai tahrik, diferansiyel, yarım miller ve aks muhafazasından oluşur. İşlevleri şunlardır:
(1) Hız düşürme ve tork artışı elde etmek için motor torkunun üniversal şanzıman cihazından son tahrik, diferansiyel, yarım miller vb. aracılığıyla tahrik tekerleklerine iletilmesi;
(2) Son tahrikin konik dişli çifti boyunca torkun iletim yönünün değiştirilmesi;
(3) İç ve dış tekerleklerin farklı dönme hızlarında dönmesini sağlamak için diferansiyel aracılığıyla iki yan tekerleğin diferansiyel hareketini gerçekleştirmek.
Direksiyon tahrik aksları ayrıca sabit hız mafsallarına sahiptir. Ek olarak, tahrik aksı, yol yüzeyi ile çerçeve veya gövde arasında hareket eden dikey kuvvetleri, uzunlamasına kuvvetleri, yanal kuvvetleri ve tepki kuvvetlerini taşımalıdır.
1. Nihai tahrikin işlevi, giriş torkunu arttırmak ve buna bağlı olarak dönme hızını azaltmaktır ve motor uzunlamasına monte edildiğinde, tork dönüş yönünü de değiştirir. Tek kademeli, iki kademeli, iki hızlı, tekerlek tarafı redüktörler vb. dahil olmak üzere birçok nihai tahrik türü vardır.
1.1 Tek aşamalı nihai tahrik
Bir çift hız düşürücü vites aracılığıyla hız düşürme sağlayan bir cihaza tek kademeli nihai tahrik denir. Basit yapı, küçük boyut, hafiflik ve yüksek verimlilik avantajlarına sahiptir.
1.2 İki aşamalı nihai tahrik
Motor özellikleri ve aracın çalışma koşulları, nihai tahrikin daha büyük bir dişli oranına sahip olmasını gerektirdiğinde, bir çift konik dişliden oluşan tek kademeli bir nihai tahrik artık yeterli yerden yükseklik sağlayamaz. Bu durumda, hız düşürme için iki çift vites kullanan iki aşamalı bir nihai tahrik gereklidir.
1.3 Tekerlek Ucu Redüktörü
Ağır hizmet kamyonlarında, arazi araçlarında ve büyük otobüslerde, daha büyük bir ana dişli oranı ve daha büyük bir yerden yükseklik gerektiğinde, iki kademeli ana redüktördeki ikinci kademe redüksiyon dişlisi mekanizması genellikle iki özdeş set halinde üretilir ve bunlar sırasıyla her iki taraftaki tahrik tekerleklerine bitişik olarak monte edilir. Bunlara tekerlek ucu redüktörleri denirken, ilk aşama ana redüktör olarak adlandırılır.
2. Diferansiyel, sol ve sağ yarım milleri bağlamak için kullanılır, bu da torku iletirken iki tekerleğin farklı açısal hızlarda dönmesine izin vererek tekerleklerin normal yuvarlanmasını sağlar. Bazı çok akslı tahrikli araçlarda, akslar arası diferansiyeller olarak adlandırılan, transfer kutusu içine veya geçiş tipi tahriklerde akslar arasına da diferansiyeller monte edilir. İşlevleri, araç bozuk yollarda dönerken veya seyahat ederken ön ve arka tahrik tekerlekleri arasında diferansiyel bir etki yaratmaktır.
3. Yarım mil, torku diferansiyelden tekerleklere ileten, onları döndürmek ve aracı itmek için tahrik eden katı bir şafttır. Tekerlek göbeğinin farklı montaj yapıları nedeniyle, yarım milin kuvvet koşulları değişir. Bu nedenle, yarım şaftlar üç tipte sınıflandırılır: tam yüzer tip, yarı yüzer tip ve üç çeyrek yüzer tip.
3.1 Tam yüzer yarım şaft
Tam yüzer yapılar genellikle büyük ve orta büyüklükteki araçlarda kullanılır. Yarım milin iç ucu, diferansiyelin yarım mil dişlisine yivler vasıtasıyla bağlanırken, dış uç bir flanş ile dövülür ve cıvatalar kullanılarak tekerlek göbeğine bağlanır. Tekerlek göbeği, yarım şaft gövdesi üzerinde iki adet geniş aralıklı konik makaralı rulman ile desteklenir. Yarım şaft muhafazası, tahrik aksı muhafazasını oluşturmak için arka aks muhafazası ile presle donatılmıştır. Bu tür bir destekle, yarım milin aks muhafazasına doğrudan bir bağlantısı yoktur, yani yarım mil, herhangi bir bükülme momenti olmadan yalnızca sürüş torkunu taşır. Bu tip yarım şafta "tam yüzer" yarım şaft denir.
3.2 Yarı yüzer yarım şaft
Yarı yüzer yarım milin iç ucu, eğilme veya büküm kuvvetleri taşımayan, tam yüzer tiple aynıdır. Dış ucu, tek bir yatak aracılığıyla yarım şaft muhafazasının iç tarafında doğrudan desteklenir. Bu destek yöntemi, yarım milin dış ucunun eğilme momentlerini taşımasına neden olur. Bu nedenle, tork iletmeye ek olarak, bu tip yarım şaft kısmen eğilme momentlerini taşır, bu nedenle yarı yüzer yarım şaft olarak adlandırılır. Bu yapısal tip esas olarak binek araçlarda kullanılır.
3.3 Üç çeyrek yüzer yarım şaft
Üç çeyrek yüzer yarım milin eğilme momentlerine dayanma derecesi, yarı yüzer ve tam yüzer tiplerinki arasındadır. Bu tip yarım şaft yaygın olarak kullanılmamaktadır, sadece bireysel binek araçlarda uygulanmaktadır.
4. Aks Muhafazası
4.1 Entegre Aks Muhafazası
Entegre aks muhafazaları, iyi mukavemet ve sertlik özelliklerinin yanı sıra ana redüktörün montajı, ayarlanması ve bakımı kolaylığı nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Üretim yöntemine bağlı olarak, entegre aks yuvaları monoblok döküm tipine, preslenmiş çelik boru tipine sahip merkezi döküme ve damgalı ve kaynaklı çelik levha tipine vb. ayrılabilir.
4.2 Segmentli Tahrik Aks Muhafazası
Segmentli tahrik aks muhafazaları genellikle cıvatalarla tek parçaya bağlanan iki segmente ayrılır. Segmentli aks muhafazalarının dökümü ve işlenmesi nispeten kolaydır.
